Orchidaceae (orkidegiller) familyası dünyanın en zengin tür sayısına sahip ikinci ailesidir. Genel yayılışlarına bakıldığında kutup bölgeleri haricinde dünyanın hemen her yerinde rastlamak mümkündür. Geniş yayılış ile birlikte Orkidegiller ailesinin 25.000-35.000 civarında tür varlığına sahip olduğu ifade edilmektedir.

Yetişme ortamlarına göre Orchidaceae familyası temelde 5 grup altında toplanmıştır. Bunlar;

• Ağaçlar üzerine hava kökleriyle tutunanlar (epifit).
• Kökleriyle toprağa bağlı olan orta kuşak orkideler (terrestrial).
• Taşlara tutunanlar (litofit).
• Çürükçül grup orkideler.
• Parazit grup orkideler.

Tropik iklim kuşağına adapte olmuş ve ağaçlar üzerinde gelişim gösteren epifit grup orkideler, familya içinde en geniş tür zenginliğine sahiptir. Tüm orkidelerin ortalama %75’lik kısmını oluştururlar ve sıcaklık istekleri yüksektir. Epifit orkideler içerisinde ticari açıdan en değerli olan Vanilla cinsidir. Baharat olarak kullanılan vanilyanın hammaddesini üreten cins içerisinde 100 civarında tür bulunur. Sadece 3 varyete (Vanilla planifolia, Vanilla tahitensis ve Vanilla pompona) meyveleri için yetiştirilir. Vanilla planifolia ise ticari değeri en yüksek türdür.

Epifit orkideler içerisinde önemli yer tutan diğer bir grup ise iri ve gösterişli çiçeklere sahip türlerdir. 500 milyon dolardan fazla ticaret hacmine sahip bu türler süs bitkisi olarak kullanılmaktadır. Asyada’ki orkide pazarlarında Japonya ve Singapur önemli yer tutmaktadır.

Tropik bölgelere nazaran daha serin olan ılıman iklim kuşağında yayılış gösteren orkideler ise orta kuşak orkideleri olarak adlandırılır. Salep orkideleri kökleri ile toprağa bağlanan orta kuşak orkideler (terrestrial) grubunda yer almaktadır. Tohumların çimlenmesi ve hayata tutunmaları toprak içerisinde bulunan bazı fungal (mantari) mikroorganizmalar sayesinde gerçekleşmektedir. Bu nedenle salep yumrusu üreten terrestrial orkideler grubuna, karasal orkideler ismi de verilmektedir.

Karasal orkideler Avrupa, Akdeniz havzası, Kafkasya ve ön Asya’da yayılış gösterirken 600 dolayında tür ve alt türe sahiptirler. Terrestrial orkideler içerisinde sadece yumru üreten türlere salep orkidesi ismi verilir ve salep unu eldesi için kullanılır.

Sahip olduğumuz coğrafik konum sayesinde oluşan genel bitki çeşitliliği ve doğal zenginliğimize paralel olarak, salep türlerinde de aynı durumu söylemek mümkündür. Nitekim, Türkiye orta kuşak salep orkideleri bakımından Avrupa ve Ortadoğu’nun en zengin bölgesidir. Türkiye bitkileri veri sisteminde Orchidaceae familyasına ait 24 cins ve 187 takson listelenmiştir. Ülkemizde bulunan orkideler, terrestrial orkideler grubundadır.

Ülkemizde Yumru Üreten ve Salep Olarak Kullanılan Cinsler ve Türler :

Yumru üreten ve ürettikleri yumruları salep olarak kullanılan cinsler şunlardır:

• Anacamptis,
• Barlia,
• Comperia,
• Dactylorhiza,
• Himantoglossum,
• Ophrys,
• Orchis,
• Platanthera,
• Serapias,
• Steveniella..